Czy jest możliwe, by prywatne przedsiębiorstwo wybudowało gminie drogę i dbało o jej utrzymanie przez kolejne dziesięć lat z korzyścią dla obu podmiotów? Z takiego rozwiązania korzysta Krobia, na terenie której w ramach tzw. partnerstwa publiczno – prywatnego powstaną dwa odcinki.
4 lipca Gmina Krobia oraz przedsiębiorstwo z tej gminy podpisały umowę na realizację inwestycji w trybie partnerstwa publiczno – prywatnego. Warto podkreślić, że wcześniej,
w celu sprawdzenia modelu realizacji zadań publicznych we współpracy z podmiotami prywatnymi, Gmina Krobia wyłoniła w drodze dialogu konkurencyjnego, partnera – firmę CHOD-DRÓG z Krobi. Przedmiotem podpisanej umowy jest zaprojektowanie, wybudowanie
i utrzymanie przez okres 10 lat dwóch odcinków drogowych. Pierwszy to
ul. Kasztelańska w Krobi, wraz z częścią infrastruktury przy placu targowym. Jeszcze w tym roku ma zostać poszerzony chodnik wzdłuż ul. Poznańskiej oraz wykonane schody i podjazd dla osób niepełnosprawnych. Drugą z lokalizacji jest ul. 1-Maja, również w Krobi, która wymaga jednak najpierw zaprojektowania według podanego programu funkcjonalno – użytkowego. Termin zakończenia prac budowlanych w ramach PPP został określony na
1 lipca 2014 roku. Przez dziesięć lat partner prywatny będzie także zajmował się utrzymaniem dróg, zarówno w zakresie naprawy ewentualnych uszkodzeń, jak i odśnieżania i zapobiegania śliskości zimą. Po okresie związania umowy, partner udziela dodatkowej gwarancji jakości wykonania. Wynagrodzenie, które określono na 2 450 000 zł będzie płatne w ratach przez dziesięć lat.
Czym jest w ogóle partnerstwo publiczno prywatne i skąd pomysł na tego typu rozwiązanie? Partnerstwo publiczno-prywatne (PPP) to współpraca sektora publicznego i prywatnego. Opiera się ona na założeniu, że każda ze stron jest w stanie wywiązać się z własnych, powierzonych jej zadań sprawniej niż druga strona. Dzięki podziałowi zadań, odpowiedzialności i ryzyka osiąga się najbardziej efektywny ekonomicznie i technologicznie sposób dostarczania usług publicznych. W ramach PPP każda ze stron czerpie własne korzyści, proporcjonalne do swego zaangażowania. Jest to formuła powszechnie stosowana w państwach Europy Zachodniej. Pierwszym aktem w prawie polskim całkowicie poświęconym instytucji PPP była ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym.
W intencji polskiego ustawodawcy ustawa ta miała regulować zawieranie umów PPP między sektorem publicznym, a prywatnym oraz wyznaczać właściwy standard funkcjonowania takiej współpracy w celu efektywnej realizacji zadań publicznych. Niestety, w ciągu ponad trzech lat obowiązywania ustawy o PPP nie zawarto żadnej umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym. W związku z powyższym, w efekcie podjętych prac legislacyjnych, z końcem lutego 2009 r. weszły w życie ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym oraz ustawa z dnia 9 stycznia 2009 r. o koncesji na roboty budowlane lub usługi, których celem jest stworzenie przejrzystych, elastycznych i skutecznych ram prawnych współpracy międzysektorowej. W ciągu 3 lat obowiązywania nowych ram prawnych PPP zawarto ok 30 umów o PPP i koncesji. Model partnerstwa publiczno prywatnego jest zatem pewną nowością w realizacji usług publicznych. Sprawdza się głównie przy dużych przedsięwzięciach oraz w tych, gdzie partnerowi prywatnemu można powierzyć określone ryzyka. W przypadku umowy Gminy Krobia na przedsięwzięcia drogowe, ryzyka zostały podzielone w następujący sposób. Partner prywatny przyjął na siebie ryzyko budowy
i dostępności. Oznacza to, że firma może według własnego doświadczenia i wiedzy technicznej tak dobrać rozwiązania techniczne, aby przedmiot budowy był zgodny
z programem funkcjonalno użytkowym określonym przez inwestora, ale zapewniał najlepszą jakość za najniższą kwotę wykonania. Tego rozwiązania często brakuje w typowych rozwiązaniach wynikających z obwarowań przetargowych. Poza tym wykonawca musi tak kalkulować wykonanie, aby inwestycja nie generowała dużych kosztów eksploatacyjnych, bo sam będzie zajmował się przez pierwszy okres żywotności utrzymaniem, wymianą uszkodzonych elementów, odśnieżaniem itp. To właśnie jest określone jako tzw. ryzyko dostępności, które również obciąża partnera prywatnego. Gmina przyjmuje natomiast ryzyko popytu, co w tym konkretnym przypadku, z uwagi na lokalny charakter dróg (stosunkowo mały ruch pojazdów), sprowadza się do ponoszenia stałych opłat przez czas trwania umowy. Kolejną wartością dodaną jest fakt, że kwota umowy w ramach PPP, nie jest wliczane do długu publicznego.
Porównując tradycyjny sposób realizacji usług publicznych oraz model oparty na współpracy sektorowej należy stwierdzić, że koszty inwestycji przy komercyjnym zaciągnięciu zobowiązań na ten cel i zsumowaniu utrzymania przez okres 10 lat są podobne. Z czasem, kiedy formuła PPP będzie szerzej stosowana, przedsiębiorcy powinni obniżyć jeszcze wycenę ryzyk, która obecnie jest kalkulowana przez nich z dużą ostrożnością. Wówczas samorządy z pewnością będą sięgać po tego typu rozwiązania, z uwagi na kilka korzyści, które one niosą. Oby nowatorska umowa na realizację przedmiotowych przedsięwzięć drogowych w Gminie Krobia stała się dobrym przykładem takiej współpracy. Pozwoli to na wykorzystanie modelu PPP w przedsięwzięciach związanych choćby z termomodernizacją czy gospodarką mieszkaniową. (zk krobia)
